4721 Sayılı Türk Medeni Kanununa göre tedbir nafakası , yoksulluk nafakası , iştirak nafakası ve yardım nafakası olmak üzere dört tür nafaka vardır.
İlk üç nafaka türü boşanma davası boşanma ve evlilik ilgili olmakla birlikte yardım nafakasında taraf altsoy – üstsoy veya kardeşlerdir.
Nafaka Nasıl Hesaplanır?
Nafaka hesaplamaları yapılırken tarafların hayat koşulları , ödeme güçleri dikkate alınarak belirlenir. Kişilerin sunacağı Sosyo Ekonomik Durumlarını tespite yarayan raporlar ve gelir beyanları dikkate alınarak nafaka ücretine hükmolunur.
Nafaka Davası Nasıl Açılır?
Nafakaya ilişkin davalar davacının yerleşim yerindeki aile mahkemesinde açılır.
Nafaka talebinde bulunacak kişinin uzman bir aile avukatından yardım alarak yazacağı dilekçe ile dava açılır.
Boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren bir yıl içinde nafaka davaları açılmalıdır.
Nafaka Artırım Davası
Boşanma davaları sonucunda verilen hükümler kesin nitelikte değildir. Hayatın olağan seyri içerisinde durumlar değişkenlik göstermektedir. Boşanma aşamasında maddi durumu çok iyi olan bir kişiyle ilgili öngörülen nafaka daha sonrasında kişinin hayat koşullarındaki düşme ve maddi durumunun kötüleşmesine göre düzenleme yapılmalıdır. Buna uygun olarak nafaka artırımı ya da nafaka indirimi yapılabilir.
Aynı şekilde kişinin hayat koşulları içerisinde öngörülen nafakayla geçinememesi durumunda nafakanın artırılması yoluna gidilir. Keza çocuk adına alınan nafakalarda çocuğun eğitim hayatına başlaması, yaşının büyümesiyle nafakada artırım sağlanacaktır.
Nafaka artırım davası nafaka alacaklısının oturduğu yerdeki Aile Mahkemesinde açılır. Hakim Nafaka Artırım İstemli davada şartlara göre değerlendirme yaparak karar verir.
Nafaka Ödememenin Cezası
Nafaka ödemesine karar verilen kişi nafaka yükümlüsüdür. Nafaka ödenmediği durumlarda nafaka alacaklısı tarafından ödemeye ilişkin olarak ilamlı icra takibi başlatılır. İcra İflas Kanununda düzenlendiği üzere ilamlı icra takibi başlatıldıktan sonra dahi nafakaya ilişkin ödeme alınamadığı durumlarda nafaka alacaklısı tarafından icra ceza mahkemesine başvurulur. İcra ceza mahkemesi nafaka alacaklısına üç aya kadar hapis ceza öngörebilir.
Hapis cezasının tatbikine başlanıldıktan sonra kişi toplu olarak nafakayı ödemek isterse İİK madde 344’te düzenlendiği üzere tahliye edilecektir.
Tazyik hapis cezası seçenek yaptırımlara çevrilemez, tekerrüre esas olmaz ve şartla salıverme hükümleri uygulanamaz. Ayrıca adli sicil kayıtlarına geçmeyen bir hapis türüdür.